ΑΛΗΘΙΝΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΓΙΑ ΤΗ ΝΕΟΛΑΙΑ

Τον προηγούμενο μήνα η πατρίδα μας γνώρισε δύο κορυφαίες διακρίσεις  σε παγκόσμιο επίπεδο. Η μία, η κατάκτηση της 1^ης θέσης σε παγκόσμια διοργάνωση από τη γυναικεία ομάδα υδατοσφαίρισης (πόλο), προβλήθηκε  διθυραμβικά από όλα τα ΜΜΕ και εκθειάστηκε από την πολιτική και πολιτειακή ηγεσία, η οποία, ορθώς πράττουσα, έσπευσε να δεξιωθεί τις παγκόσμιες πρωταθλήτριες και να φωτογραφηθεί μαζί τους. Η άλλη, ο θρίαμβος της ελληνικής ομάδας στη Μαθηματική Ολυμπιάδα (ένα χρυσό, τρία χάλκινα και ένας έπαινος), δυστυχώς,  πέρασε σχεδόν απαρατήρητη: δημοσιεύτηκε με ΄΄ψιλά΄΄ γράμματα σε ορισμένα δημοσιογραφικά-ενημερωτικά έντυπα, ενώ, απ΄ όσο γνωρίζω (μακάρι τα γεγονότα να με διαψεύδουν), μέχρι σήμερα δεν έχει τύχει την ανάλογη προβολή  από τα ηλεκτρονικά ΜΜΕ ούτε έχει αμειφθεί ηθικά από την πολιτική ηγεσία με την έκφραση συγχαρητηρίων.

Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει τη σημασία της επιτυχίας και στους δύο τομείς, γι’ αυτό και οι συντελεστές της είναι άξιοι συγχαρητηρίων και όχι μόνο. Η σπουδαιότητά της μεγεθύνεται ακόμη περισσότερο αν  αναλογιστεί κανείς τη χρονική στιγμή που σημειώθηκε. Αποτελεί όαση στο άνυδρο τοπίο που έχει διαμορφωθεί λόγω της δεινής οικονομικής θέσης στην οποία έχουμε περιέλθει ως χώρα,  στέλνει  μήνυμα αισιοδοξίας δείχνοντας ότι υπάρχουν δυνάμεις που μπορούν να σηκώσουν το φορτίο της κρίσης, λειτουργεί ως φάρος που δείχνει τον δρόμο της εξόδου από το αδιέξοδο, υποδεικνύει τις δυνάμεις και τις αξίες στις οποίες οφείλουμε να επενδύσουμε  το μέλλον μας.

Με όλο τον σεβασμό προς τις παγκόσμιες πρωταθλήτριες του πόλο και προς όλους τους συντελεστές της παγκόσμιας πρωτιάς τους και χωρίς την παραμικρή διάθεση να απαξιώσω την επιτυχία τους, θα θελα να σταθώ στον τρόπο με τον οποίο έχει αντιμετωπιστεί μέχρι τώρα ο άλλος ελληνικός άθλος, η κατάκτηση δηλαδή του χρυσού μεταλλίου στη Μαθηματική Ολυμπιάδα για πρώτη φορά από  Έλληνα μαθητή (ο μαθητής Γιώργος Βλάχος πρώτευσε μεταξύ 560 μαθηματικών μυαλών από 101 χώρες). Πριν εκθέσω τον προβληματισμό και τις απόψεις μου, προς αποφυγή κάθε παρεξήγησης, δηλώνω ότι είμαι εκπαιδευτικός, αλλά όχι μαθηματικός και πως με τους μαθητές που διέπρεψαν στη  Μαθηματική Ολυμπιάδα δεν έχω καμία μα καμία απολύτως σχέση.

Η τηλεόραση στην πατρίδα μας λειτουργεί ως επί το πλείστον με βάση τους κανόνες της αγοράς. Ενδιαφέρεται συνήθως για ό,τι πουλάει. Το εντυπωσιακό και το εφήμερο ανήκουν στην κατηγορία αυτή, γι’ αυτό και  αποτελούν το καθημερινό μενού που παρασκευάζει  με πολύ μεγάλη προσοχή και επιμέλεια για τον πελάτη της, τον τηλεθεατή. Η ενημέρωση περιορίζεται συνήθως στην προσωπική ζωή των επωνύμων. Είναι δυνατόν να κάνει είδηση την πρωτιά του μαθητή Γιώργου Βλάχου και να μην ενημερώσει τον πειναλέο καταναλωτή προϊόντων υποκουλτούρας για τις προσωπικές περιπέτειες, προτιμήσεις, επιλογές, ιδιορρυθμίες των ΄΄διάσημων΄΄; Δεν πρέπει να γνωρίζει το φιλοθεάμον τηλεοπτικό κοινό ποιος παντρεύτηκε, ποιος χώρισε, ποιος φλέρταρε κτλ. κτλ. κτλ.; Οι αξίες, λοιπόν, και τα πρότυπα που προβάλλει δεν έχουν καμία σχέση με ό,τι προάγει τον ανθρώπινο πολιτισμό και την  κοινωνία. Διαμορφώνει έναν καινούριο κώδικα αξιών από τον οποίο, απ’ ό,τι φαίνεται, είναι εξορισμένες οι πνευματικές αξίες. Ελάχιστες είναι οι περιπτώσεις που φιλοξενούμενοι τηλεοπτικών εκπομπών είναι εργάτες του πνεύματος. Κατά συνέπεια δεν ξενίζει το γεγονός ότι το επίτευγμα των αυριανών επιστημόνων δεν αποτέλεσε ούτε καν είδηση.

Κι αν έτσι έχουν τα πράγματα όσον αφορά την τηλεόραση, οι πάσης φύσεως ταγοί γιατί σωπαίνουν; Οι μαθητές ίσως να μην έχουν ανάγκη από την προσωπική τους προβολή. Η πολιτεία όμως και οι ηγέτες της οφείλουν να αναδείξουν τη διάκριση αυτή,  να εκλάβουν την επιτυχία ως αφορμή για να στείλουν ένα ελπιδοφόρο και παρήγορο μήνυμα στη νεολαία και στην κοινωνία: ΄΄παρακολουθούμε τα βήματα των νέων ανθρώπων, τους εμπιστευόμαστε, νιώθουμε περηφάνια για τις διακρίσεις τους, μπορούμε και γνωρίζουμε να αξιοποιούμε τους άξιους και δεν προσφέρουμε τον πνευματικό ανθό της πατρίδας δώρο στην παγκόσμια αγορά΄΄.  Επίσης, έχουν χρέος να υποδείξουν αληθινά πρότυπα για μίμηση,  να εμπεδώσουν με τη στάση της την πολύπαθη στον τόπο μας ιδέα της αξιοκρατίας,  να κάνουν πράξη αυτό που συνεχώς διατυμπανίζουν, ότι δηλαδή μόνο με ανασκούμπωμα των μανικιών θα πάει μπροστά ο τόπος, να ΄΄κόψουν εμπράκτως τον βήχα΄΄   όλων εκείνων οι οποίοι στις κρίσεις κάθε είδους στελεχών δημόσιας διοίκησης προσκομίζουν ΄΄μαϊμουδίστικους΄΄ τίτλους, να αποδοκιμάσουν εκείνους που επιχειρούν με πλάγια μέσα και ανύπαρκτα διοικητικά προσόντα να ΄΄αλώσουν΄΄  δημόσιες θέσεις και να καταδικάσουν την κοινωνία σε  οπισθοδρόμηση και στασιμότητα, να γκρεμίσουν το ευδοκιμούν πελατειακό σύστημα,  να δώσουν, τέλος, ένα γερό μάθημα στον πατερναλισμό που φαλκιδεύει τη λειτουργία της δημοκρατίας (αχ πατρίδα μου καημένη ποια κατάρα σε…).

Οι πνευματικές αξίες μοιάζουν με το γνήσιο χρυσάφι, το οποίο έχει την εξής ιδιότητα: και στον βούρκο να πέσει, όποτε και να το ανασύρεις, διατηρεί πάντα αναλλοίωτη τη λάμψη, την αξία και τη γνησιότητά του. Γι’ αυτό, λοιπόν, τον λόγο, επειδή δηλαδή οι πνευματικές δυνάμεις που εκπροσωπούν οι πρωτεύσαντες στη Μαθηματική Ολυμπιάδα μαθητές έχουν διαχρονική και όχι εφήμερη ισχύ, και ορθώς αξιοποιούμενες δίνουν το φιλί της ζωής στις ανθρώπινες κοινωνίες, θεωρώ το χρυσό μετάλλιο του αδιάβλητου διαγωνισμού πιο σημαντικό και το επίτευγμα των μαθητών άξιο μεγαλύτερης προβολής και καλύτερης αξιοποίησής του.

Μιχάλης Σαρρής

Εκπαιδευτικός-Ναύπλιο